2.1 Bouwen en wonen

De focus voor het programma wonen ligt op wonen; bouwen is een middel. Er ligt een bestuurlijke ambitie om 1.600 wooneenheden te realiseren in de coalitieperiode 2022 - 2026. We liggen op koers om deze ambitie te halen.

Bij nieuwbouwinitiatieven wordt ingezet op woningen voor diverse doelgroepen: senioren, jongeren, starters en gezinnen. We stimuleren doorstroming met het bouwen van woningen voor senioren en streven naar gemengde wijken met een divers woningaanbod.

Het aandeel sociale huurwoningen moet groeien naar 30% in de totale woningvoorraad. De betaalbaarheidsafspraak in de Woondeal helpt hierbij. Nieuwbouwprojecten moeten voor 2/3 bestaan uit betaalbare woningen. Dat betekent 30% sociale huurwoningen en 37% middeldure huur of koopwoningen tot 355.000,- euro. Ook staan er nieuwbouwprojecten in de planning die uit 100% sociale huur bestaan. Tegelijkertijd zetten we in op instrumenten zoals de starterslening, KoopGarant, het Sociaal Vereveningsfonds, regels die nieuwbouwwoningen beschikbaar stellen voor huishoudens met een bepaald inkomen (voorheen Doelgroepenverordening) en de Huisvestingsverordening om woningen betaalbaar en beschikbaar te houden.

·         Woningbouwproductie en -programmering, monitoring, focus op het realiseren van doorstroming en betaalbaarheid. Daar ligt de focus op voor nu en voor de langere termijn.

·         Het accent ligt op het creëren van wooneenheden. De ambitie is om de woningvoorraad vanaf 2022 tot 2030 te laten groeien tot ongeveer 3.000 woningen.

·         We werken aan woningbouwontwikkelingen in al onze kernen binnen de gemeente Schagen. Voor inzicht in de woningbouwontwikkeling in Schagen kan het speciaal daarvoor ontwikkeld Woningdashboard geraadpleegd worden.

·         In advisering voor het woningbouwprogramma in nieuwbouwontwikkelingen werken we ernaar toe dat 2/3 van de nieuwbouwwoningen in het betaalbare segment worden gerealiseerd met daarin minimaal 30% sociale huur.

·         We ontwikkelen een woonzorgvisie en seniorenbeleid om zoveel mogelijk te kunnen anticiperen op de demografische ontwikkelingen bij nieuwbouwontwikkelingen.

·         We zetten in op het creëren van extra betaalbare en duurzame woonruimte binnen de bestaande fysieke bebouwing door o.a. transformatie van kantoren of bedrijfsgebouwen, mogelijkheden van woningsplitsing en is realisatie van generatiewoningen op eigen erf mogelijk gemaakt.

·         In de anterieure overeenkomsten worden duidelijke afspraken gemaakt over zelfbewoningsplicht bij nieuwbouwprojecten samen met een anti-speculatiebeding

·         De Huisvestingsverordening is vastgesteld waarin de aanbieding en toewijzing van sociale huur-, middeldure huur en sociale nieuwbouw koopwoningen is geregeld. Ook zijn in deze verordening naast de urgentieverklaring extra voorrangsregels (huisvestingsindicatie en economische en/of maatschappelijke binding) opgenomen.

·         Het Sociaal Vereveningsfonds is vastgesteld. Met dit fonds is het mogelijk gemaakt om meer sociale huur en goedkope koopwoningen in ons nieuwbouwprogramma te kunnen (laten)bouwen, met name gericht op de kleine bouwplannen.

·         We maken waar mogelijk gebruik van subsidies en regelingen die bijdragen aan onze woningbouwopgaven en financiële positie.
·         Voor sociale huurwoningen blijft de gemeente aan woningcorporaties een verlaagde grondprijs hanteren. Koopwoningen subsidiëren we niet. Voor sociale koop wordt het instrument koopgarant ingezet.
·         CPO (Collectief Particulier Opdrachtgeverschap) -vormen worden via ons CPO-beleid gefaciliteerd om inwoners zoveel mogelijk zeggenschap te geven bij planprocessen voor de bouw van een woning.

·         Oneigenlijk woninggebruik wordt via regels in het Omgevingsplan bestreden. Bijvoorbeeld wanneer een woning voor toeristische verhuur wordt gebruikt.
·         Voor bijzondere doelgroepen waaronder ontheemden en statushouders wordt kwalitatieve huisvesting gefaciliteerd.

• Op 14 juli 2025 is der raad in een RIM geïnformeerd over het harmoniseren van het beleid arbeidsmigranten met de KOP-gemeenten. Het te harmoniseren beleid draagt bij aan een goede leefomgeving van zowel inwoners als arbeidsmigranten.

·         Er wordt regionaal samengewerkt om met de corporaties een 55+ verhuisvoordeelregeling op te zetten.
·         We werken regionaal samen met de 4 gemeenten in de Kop van Noord-Holland en met 13 gemeenten in Noord-Holland-Noord. Samen met Rijk en provincie werken we aan de versnelling van de woningbouw. In de regio kop werken we aan 1 afgestemd volkshuisvestingsprogramma. Hiermee ontstaat voor de woningzoekenden een groter gebied om een woning te vinden. De woonzorgvisie stellen we samen op. Hierin maken we samen keuzen over urgentie- en aandachtsgroepen.

Kortom: “Een gemeente die steeds aansluit bij de groeiende behoefte aan woningen die passen bij de vraag en bijdragen aan sterke kernen.”

Beleid in 2026 en 2027
Voor het opnemen van regels voor toeristische verhuur van woningen in de vastgestelde Huisvestingsverordening wordt nu en in 2026 onderzoek gedaan om aanvullende regels in deze verordening op te nemen.

In 2026 staat beleid voor woonboten gepland en wordt gewerkt aan het opstellen van een Volkshuisvestingsprogramma. Dit Volkshuisvestingsprogramma is een verplichting vanuit de toekomstige Wet Versterking Regie op de Volkshuisvesting (prognose invoering 1 januari 2026). Voor de bovengenoemde stukken is het nodig om externe partijen aan te sluiten.  

• Regionale afspraken, onder andere Woonakkoord (KWK en Masterplan)
• Omgevingsvisie gemeente Schagen, 2021
• Prestatieafspraken Schagen 2022 - 2026
• Programma wonen, fase 1 2022 - 2026
• Notitie betaalbaarheid, 2022
• Nota grondbeleid 2023
• Woondeal 2.0, 2023
• Definities woningbouwprogramma, 2023
• CPO beleid, aangepaste beleidsregels, 2023
• Tiny Houses, 2023
• Continueren starterslening, 2023
• Doelgroepenverordening gemeente Schagen, 2023
• Beleidsregels tijdelijke generatiewoning op eigen erf, 2024
• Sociaal Vereveningsfonds, 2025
• Huisvestingsverordening gemeente Schagen, 2025